Dordtse Puienprijs 2019
In 2017 heeft de Vereniging Oud-Dordrecht, in het kader van haar 125-jarig jubileum besloten tot het instellen van een Dordtse Puienprijs met als doel daarmee verbetering van het stadsaangezicht te ondersteunen. De prijs zal in beginsel om het jaar worden uitgereikt ter beloning van een geslaagde restauratie van de gevel van een pand, waarop het Beeldkwaliteitsplan binnenstad van toepassing is. De eerste keer werden panden genomineerd in de categorie ‘bedrijfspanden gerestaureerd’. Dit jaar zal de Dordtse Puienprijs voor de tweede keer worden uitgereikt, en zijn de genomineerde panden over twee categorieën verdeeld: ‘Woon-winkelhuis’ en ‘Herbestemming’.
Werkwijze
De Vereniging Oud-Dordrecht heeft een speciale Puienprijs Commissie ingesteld. Op basis van verbouwingen die de afgelopen 2 jaar gereed zijn gekomen en waarvoor de gemeente Dordrecht een bouwvergunning heeft verstrekt, heeft deze commissie een lijst opgesteld waaruit een shortlist van 6 panden per categorie is geselecteerd. Uit deze shortlist zal de Dordtse Puienprijs-commissie het winnende pand kiezen. Bovendien kunt u, als inwoner van Dordrecht, uit deze shortlist een pand kiezen voor de Publieksprijs!
De panden op de shortlist 2019
Categorie ‘Woon-winkelhuis’
- Toulonselaan 90
- Visstraat 27
- Voorstraat 333
- Voorstraat 341
- Voorstraat 343
- Vriesestraat 25
Categorie ‘Herbestemming’
- Binnen Kalkhaven 2
- Binnen Kalkhaven 5 A,B en C
- Johan de Wittstraat 120
- Maartensgat 3
- Reeweg Oost 123
- Spuiboulevard 102/110
Motivering Categorie ‘Woon-winkelhuis’
Toulonselaan 90
Dit pand op de hoek van de Toulonselaan en de De la Reystraat stond 10 jaar te verkommeren. Omwonenden en de gemeente sloegen de handen ineen en zo werd het behoed voor sloop. De begane grond was al geheel verdwenen, waardoor de verdieping en kap leken te zweven. De architect heeft met zijn robuuste ontwerp het gebouw nu op een stevige sokkel gezet met een strakke moderne pui. Het pand is in historisch verantwoorde kleuren geschilderd.
Visstraat 27
In 1919 opende J.F.A. Busch een modehuis op de hoek van de Visstraat en de Lange Breestraat. Boven de kledingwinkel kwamen kantoren, magazijnen en een bovenwoning. De Amsterdamse architect A.J. Jacot bouwde het grote pand in Art Deco-stijl. Kleuren zijn belangrijk in deze stijl, evenals een levendige gevelplastiek.
In de loop van 100 jaar leken de gevels steeds vlakker doordat ze wit werden geschilderd. Op de begane grond verdwenen de muurdammen tussen de etalages. Door de zwart stalen winkelpui leek het pand te zweven.
Nu is het pand weer in oude luister hersteld: de gevel heeft zijn oorspronkelijke kleuren terug (na professioneel kleurhistorisch onderzoek), de winkel heeft nieuwe stalen puien gekregen met muurdammen tussen de etalages en een plint, veel beter passend bij het oorspronkelijke ontwerp. Er is een mooie nieuwe trap gekomen naar de winkel op de verdieping. En de ruimten daarboven zijn weer in gebruik als kantoor en bovenwoningen. Dankzij de zorgvuldige restauratie heeft dit vroege Art Decopand zijn oude charme weer terug.
Voorstraat 333-335
Onlangs is ontdekt dat dit pand in 1907 is gebouwd door de Dordtse architect en aannemer Carel A. Tenenti, zoals op winkelpui staat vermeld. Echter, aangezien genoemde architect reeds in 1901 was overleden, zal zoon en architect Carel J.J. Tenenti verantwoordelijk gehouden moeten worden voor de bouw, waarvoor zijn vader wellicht al een ontwerp had gemaakt. Hij ontwierp een winkelpand met bovenwoning met kenmerken van de Jugendstil. Het werd een opvallend pand, met een lichte uitstraling door het gebruik van gele baksteen en een lichte natuursteen voor de zeer fraaie winkelpui. Bij de bouwvergunning eiste de gemeente dat de erker op de verdieping niet verder uit de gevel zou steken dan het naastgelegen pand, dat op vlucht (voorover hellend) gebouwd is. Let maar eens op: het erkertje is hier keurig op aangepast.
De pui was lange tijd aan het oog onttrokken door grote reclamebakken.
De nieuwe eigenaar heeft deze lichtbakken verwijderd, een zeer passende nieuwe pui ontworpen achter de natuurstenen boog, en het pand weer in oude kleuren opgeschilderd. Dordrecht heeft weer een pareltje teruggekregen.
Voorstraat 341
Dit Rijksmonument (winkel met bovenwoning) heeft een gevel uit de 18e eeuw en een winkelpui die rond 1900 gebouwd moet zijn. Van achter de gevelbrede reclamebak kwam een houten winkelpui tevoorschijn, met fraai gesneden boognissen.
De nieuwe eigenaar heeft passend glas-in-lood laten maken, zodat ook deze winkel een hernieuwde aanwinst is voor de Voorstraat.
Voorstraat 343
Ook dit Rijksmonument met eenvoudige lijstgevel bleek een verrassing te hebben achter de bedekkende lichtbak. Een houten winkelpui met vrijwel gaaf glas-in-lood in Art Deco-stijl. De eigenaar heeft het glas-in-lood laten herstellen en de pui geschilderd in de kleur die kleurhistorisch onderzoek aan het licht bracht.
Vriesestraat 25
De huidige eigenaar wilde eigenlijk gewoon gaan schilderen, maar besloot toch om kleuronderzoek te laten uitvoeren. De architect en de gemeente deden samen onderzoek naar de oorspronkelijke kleuren van de laat 19e-eeuwse gevel in Neo-Renaissancestijl. Met de passende kleuren krijgt de gevel weer diepte.
Motivering Categorie ‘Herbestemming’
Binnen Kalkhaven 2
Tot enkele jaren geleden stond hier een pandje dat vermoedelijk rond 1886 werd gebouwd. In de loop van de twintigste eeuw werd de architectuur steeds meer aangetast tot er een onooglijk huisje/loods stond. Sloop en een nieuwbouwproject ter plaatse ging door protesten van de omwonenden niet door.
De nieuwe eigenaar koos ervoor huis en loods zoveel mogelijk in de oude staat te herstellen, gebruik makend, waar mogelijk, van oude materialen.
Omdat de gevelstenen waren vergaan en de hoekgevel door zwaar vrachtverkeer geheel los was komen te staan van de beide zijden, heeft de eigenaar met veel zorg een identieke steen gekozen, voor- en hoekgevel gereconstrueerd en de zijgevel aangepast, waarbij is gekozen voor een eigentijdse ingangspartij.
Binnen Kalhaven 5 A,B en C / Buiten Kalkhaven
In 1912 gebouwd als pakhuis voor de ijzerhandel is het grote pand in de afgelopen tijd geschikt gemaakt voor bewoning. De kleine industriële vensters op de verdieping aan de Kalkhaven en de Oude Maas boden weinig licht en zicht – prima voor een pakhuis, maar niet prettig voor een woonhuis. De eigenaren kwamen met een gedurfd plan dat de contour van de oude vensters nog laat zien, én dat veel licht naar binnen brengt. De deuren werden in dezelfde stijl aangepast.
Johan de Wittstraat 120
Hoe een grijs zakelijk en puur functioneel betonnen gebouw uit de jaren ’70 – het voormalige postkantoor / postsorteercentrum – kan veranderen dankzij herbestemming. Zonder het functionalistische en gesloten karakter weg te poetsen, is de architect erin geslaagd om het pand een open uitstraling te geven.
Maartensgat 3
Het pand is gebouwd rond 1900 in opdracht van Bisschop Chemicaliën en liep door tot aan de Hooikade, waar zich ook de ingang tot het kantoor bevond. Aan het Maartensgat was de opslagloods.
In 1921 werd aan zijde Hooikade een verdieping toegevoegd t.b.v. het kantoor, dat in de jaren ’70 werd omgevormd tot woning. Op de begane grond kwam een werkplaats.
In 2016 verrezen in de voormalige loods aan het Maartensgat twee woningen. Daarbij is de gevel zo goed mogelijk in tact gelaten, waarbij een aardig inwendig straatje toegang biedt tot de woningen. De eigenaar heeft de sfeer en het karakter van een loods of pakhuis goed weten te bewaren en de gevel fraai opgeknapt.
Reeweg Oost 123
Deze Ambachtsschool is in 1918 gebouwd toen de oude school uit 1883 te klein was geworden. De school is gebouwd door de Dordtse architect B. van Bilderbeek, in de stijl van het Rationalisme, maar er zijn ook invloeden van Art Deco in te herkennen. In de school zijn 27 appartementen en ateliers gekomen. Hierbij zijn het ontwerp, de schoolstructuur en vele fraaie details met zorg opgenomen in de nieuwe functie.
Spuiboulevard 102-110
Een groot kantoorgebouw uit 1990 zoals er zoveel staan in Nederland. Dankzij de herbestemming tot appartementen, aanpassingen aan de gevel met behulp van balkons en het verwijderen van lichtreclame, vond het gebouw aansluiting bij de huidige tijd.
Eervolle Vermelding
Voorstraat 441-451
De Dordtse Puienprijs is in het leven geroepen om eigenaren te bewegen hun pui (met name winkels) te verbeteren. De achterkant van een pand doet daarbij eigenlijk niet mee. Maar de Voorstraatshaven is één van de paradepaardjes van de stad en is daarmee eigenlijk óók een zichtzijde. Dit rijtje huizen aan de Voorstraat is in 2018 opnieuw geschilderd en daarmee enorm opgeknapt. De verschillende eigenaren hebben de handen ineen geslagen en gezamenlijk een steiger gehuurd. De gemeente heeft kleuronderzoek gedaan, een kleuradvies gegeven en een kleine ondersteunende subsidie verleend. Nu hebben alle panden weer een kleurstelling die past bij de architectuur en zijn ze weer afzonderlijk herkenbaar. Wie nu over de Voorstraatshaven vaart of kijkt vanaf de Pottenkade, ziet een fraai historisch beeld.
Publieksprijs
Zoals eerder vermeld kunt u, als inwoner van Dordrecht, uit de shortlist een pand kiezen voor de Publieksprijs! Van 1 september tot en met 13 oktober 2019 kunt u stemmen op uw favoriete gerestaureerde pand. Het pand met de meeste stemmen wint de publieksprijs. De stembussen zijn inmiddels gesloten.
Prijsuitreiking
De Dordtse Puienprijs 2019 bestaat uit een trofee, de publieksprijs uit een oorkonde. Beide prijzen worden uitgereikt aan de eigenaren van de desbetreffende panden. De prijzen zullen worden uitgereikt op donderdag 17 oktober 2019 om 20.00 uur in de Trinitatiskapel, Vriesestraat 22 te Dordrecht. U bent allen van harte welkom!